Logo van JTravel.nl
Search
Close this search box.

Koninklijk Paleis Amsterdam

Het Koninklijk Paleis Amsterdam staat in de binnenstad van Amsterdam op de Dam. Dit paleis is het officiële ontvangstpaleis van het Nederlandse staatshoofd, Koning Willem-Alexander.

In dit Paleis vinden grote koninklijke ontvangsten plaats en verblijven tijdens de staatsbezoeken de buitenlandse staatshoofden en hun gezelschap. In het paleis vinden ook tentoonstellingen plaats.

Het Koninklijk Paleis is het grootste en meest prestigieuze gebouw uit de Gouden Eeuw. Het is één van de belangrijkste monumenten van Nederland. Het Paleis werd tussen 1648 en 1665 gebouwd als stadhuis. De ontwerper is architect Jacob van Campen. Het Koninklijk Paleis werd op 29 juli 1655 ingewijd. Het paleis is zo overweldigend groot en het beeldhouwwerk en de schilderijen zo indrukwekkend dat er gesproken wordt over het Achtste Wereldwonder.

Inhoudsopgave

Ligging

Het Koninklijk Paleis Amsterdam ligt in de binnenstad van Amsterdam, op de Dam, tegenover het Nationaal Monument en naast De Nieuwe Kerk.

De buitenkant van het Koninklijk Paleis Amsterdam

Geschiedenis

Amsterdam groeide in de 17e eeuw uit tot de belangrijkste stad van Europa. De stad werd schatrijk door het drijven van handel op de wereldzeeën. In 50 jaar tijd vervijfvoudigde het aantal inwoners. Er moest een nieuw stadhuis komen om de macht van de stad te onderstrepen. Er werd ter vervanging van het bouwvallig geworden gotische stadhuis verschillende ontwerpen ingediend. Het stadhuis werd door architect Jacob van Campen ontworpen als een monument voor die belangrijke gebeurtenis. Het bronzen beeld van de vrede ziet u op de gevel van het gebouw.

Het stadhuis werd het grootste niet-religieuze gebouw van de oude wereld en dat bleef het twee eeuwen lang. Het gebouw werd een belangrijk symbool van het vrijzinnige Amsterdam. Het stadhuis werd het achtste wereldwonder genoemd en werd de parel in de kroon van Amsterdam. Het stadhuis weerspiegelde de rijkdom en het aanzien van de stad Amsterdam. Totale kosten: 8,5 miljoen gulden (in die tijd een heel groot bedrag).

Oorspronkelijk rustte het gebouw op maar liefst 13.659 houten heipalen. Deze houten palen zijn gemaakt van Noorse sparren. Dit zijn er nu nog 13.657, want in het verleden zijn er ooit twee palen verwijderd om te controleren of ze nog gaaf waren (en dat was het geval). Het gebouw werd gebouwd met Bentheimer zandsteen, dat oorspronkelijk zeer licht gekleurd was. In het interieur ziet u veel marmer. Vanuit het buitenland werd een enorme hoeveelheid zandsteen en marmer aangevoerd. Dit om de gevels en het interieur te bekleden. Architect Jacob van Campen werd door de Romeinse bestuurlijke paleizen geïnspireerd.

Op 28 oktober 1648 werd de eerste steen van het nieuwe stadhuis gelegd. De zilveren troffel wordt tentoongesteld in het Rijksmuseum.

De gevel is 79 meter breed en tot aan de top van de toren ruim 20 meter hoog. Jacob van Campen was de architect van het stadhuis, maar de technische uitvoering werd door stadsbouwmeester Daniël Stalpaert verzorgd. In 1654 kwam Jacob van Campen in conflict met het stadsbestuur. Daniël Stalpaert kreeg daarna de volledige leiding over het project. Artus Quellinus en zijn medewerkers maakten het beeldhouwwerk. Het stadhuis werd op 29 juli 1655 feestelijk ingehuldigd. De bouw was toen nog niet voltooid. Om half acht in de ochtend van 29 juli 1655 werd in de Oude en in de Nieuwe Kerk een dienst gehouden. De genodigden moesten zich vervolgens op eigen gelegenheid naar het Prinsenhof begeven. Vanaf de Prinsenhof trok men in een plechtige optocht naar het nieuwe stadhuis. Op het stadhuis hield de toenmalige burgemeester een toespraak en ontving hij een deputatie van de Nederduits Gereformeerde Kerk. ’s Middags was er een feestmaal op stadskosten en trad de schutterij aan. Zes compagnieën van het gele regiment stelden zich in slagorde op en werden drie salvo’s gelost. Om 19.00 uur was het feest over. In 1665 was het gebouw volledig klaar. Aan de inrichting van de vertrekken werd tot aan het begin van de 18e eeuw gewerkt.

Lodewijk Napoleon hield op 20 april 1808 zijn feestelijke intocht in Amsterdam. Hij werd door zijn broer Keizer Napoleon Koning van Holland gemaakt. Dit om zijn invloed vanuit Frankrijk te vergroten. Volgens de nieuwe Koning was er maar één gebouw in Nederland geschikt als paleis: het stadhuis van Amsterdam. Het stadhuis moest in een paar maanden worden omgebouwd tot een paleis met allure. In de kantoren en galerijen werden dikke tapijten op de vloer gelegd en aan de wanden werden kleurige stoffen opgehangen. De cellen werden wijnkelders. Op de eerste verdieping werd in het midden van de voorgevel een balkon gebouwd om zich als koning te laten zien aan het volk. Houten wanden in de vertrekken verdeelden de galerijen en beeldhouwwerken die stoorden werden achter doeken verborgen. Er was door Lodewijk Napoleon een kapel ingericht in het paleis. Bij zijn vertrek liet hij een aantal zilveren voorwerpen achter. De koning schafte nieuw meubilair aan. Honderden stoelen, tafels, kasten, bedden en kroonluchters werden in Amsterdam en in Parijs voor de Lodewijk Napoleon gemaakt. Alles in de empirestijl. Deze stijl was aan het Franse hof in de mode. Deze historische meubels zijn allemaal gerestaureerd en worden tegenwoordig nog steeds gebruikt in het Paleis. Het is de grootste collectie van empire-meubelen buiten Frankrijk.

Koning Lodewijk Napoleon had ruzie met zijn broer. Hem werd verweten dat hij zich te veel voor de Nederlanders en te weinig voor het Franse Keizerrijk inzette. In datzelfde jaar deed Lodewijk Napoleon afstand van de troon. Na de troonsafstand van Koning Lodewijk Napoleon in 1810 werd Nederland ingelijfd door Frankrijk. De aanwezigheid van Lodewijk Napoleon is nog altijd voelbaar ondanks dat hij maar kort in zijn Amsterdamse Paleis gewoond heeft. Amsterdam werd de derde stad van het Keizerrijk en het Amsterdamse Paleis werd voor even een Keizerlijk Paleis. Een mensenmassa onthaalden in 1811 Keizer Napoleon Bonaparte en zijn vrouw Keizerin Marie Louise in de stad. Een enorme Franse vlag wapperde vanaf de toren op het Paleis. Na aankomst in het Paleis begonnen de ontvangsten van hoogwaardigheidsbekleders. Keizer Napoleon en zijn vrouw brachten de nacht door in het Keizerlijk Paleis en de volgende dag ondertekende de keizer een serie decreten. Een aantal zijn voor Nederland van blijvende betekenis. In 1813 werd Keizer Napoleon verslagen en vertrokken de Fransen uit Nederland. De laatste Oranjeprins keerde terug naar Nederland. Dit was Frederik Willem van Oranje-Nassau, zoon van stadhouder Willem V. Hij leefde jaren in ballingschap in Engeland. Vanuit Scheveningen, waar hij voet aan wal zette, reisde hij door naar het Paleis in Amsterdam. Hier werd hij tot Soeverein Vorst uitgeroepen. In Brussel werd hij twee jaar later als Willem I tot Koning der Nederlanden ingehuldigd. Willem I gaf in 1813 het gebouw als stadhuis terug aan Amsterdam. Maar het stadsbestuur zag op tegen weer een verhuizing en de onderhoudskosten van het gebouw. Ook wilde het stadsbestuur de vorst aan de stad binden. Het stadsbestuur liet de zaak op zijn beloop. Na de Slag bij Waterloo en het Congres van Wenen werd het gebouw de Dam in Amsterdam in 1815 het Koninklijk Paleis van het Nederlandse koningshuis.

Koning Willem I gebruikte het paleis gedurende de eerste jaren van zijn koningschap het Paleis zeer regelmatig, zoals tijdens het staatsbezoek van Tsaar Alexander I van Rusland. Daarna verbleef hij er maar enkele dagen per jaar. Ook de latere Oranjevorsten verbleven hier slechts enkele dagen per jaar. In 1934 verkocht de stad Amsterdam het Paleis aan de Nederlandse Staat. Sindsdien wordt het paleis aan het staatshoofd ter beschikking gesteld.

Koninklijk Paleis Amsterdam

Het Koninklijk Paleis Amsterdam is een monumentaal gebouw, met sobere versiering in de stijl van het Hollands classicisme. Het beeldhouwwerk mocht nergens de aandacht afleiden van het grootse geheel.

De gevel voldoet aan de ideale klassieke verhoudingen. De zware sokkel draagt twee pilasterorden, die beide een hoog en een laag venster beslaan. Hierachter bevindt zich een hele en een halve verdieping. De middenpartij met het fronton komt iets naar voren, evenals de hoekpaviljoens.

De structuur van het gebouw is zo overheersend, dat het beeldhouwwerk nauwelijks opvalt. Het meest indrukwekkende zijn de timpanen, het beeldhouwwerk in marmer en de bronzen beelden op de frontons.

Boven de middenpartij ziet u een hoge koepel. Van hieruit kon men de aankomst van de schepen op het IJ zien. Bovenop de koepel ziet u een windwijzer in de vorm van een koggeschip. Dit is het oude symbool van de stad Amsterdam. Het was de bedoeling om de koepel te voorzien van acht beelden, die de acht windrichtingen zouden voorstellen, maar dit plan is niet uitgevoerd.

Een monumentale ingangspartij ontbreekt in het Paleis. De officiële ingang bevindt zich aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Voor u, als bezoeker, is de ingang aan de Damzijde. Alle vensters op de begane grond zijn voorzien van zware tralies. In de vensters van de Vierschaar zijn de openingen nog duidelijk zichtbaar. De musketten konden hierdoor worden gestoken. Dit om een mogelijk bestorming van de ingang af te weren. De monumentale burgerzaal, de bestuursverdieping van het gebouw, was tot aan de verbouwing tot paleis via twee smalle trappen achter de Vierschaar te bereiken.

Binnen in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Plattegrond van het Koninklijk Paleis Amsterdam

De burgerzaal

De grootste zaal van het paleis is de burgerzaal. Dit is tevens het centrum van het paleis. De enorme ruimte is 34 meter lang en 25 meter hoog. De zaal was voor alle burgers van Amsterdam vrij toegankelijk. Hier worden ook de staatsbanketten gegeven. De zaal stelt het universum in het klein voor. In de vloer zijn marmeren kaarten van het oostelijk en westelijk halfrond met daar tussenin de noordelijke sterrenhemel. In de 17e eeuw doorkruisten de burgers hier als het ware de wereld, zoals handelaren en zeelieden dat in werkelijkheid deden.
De burgerzaal heeft aan de Damzijde een ingang waarboven de Stedenmaagd van Amsterdam, staat afgebeeld. De Stedenmaagd overziet de wereld en de noordelijke sterrenhemel. Deze zijn in de vorm van grote kaarten in de vloer van de zaal gelegd. Om de Stedenmaagd, boven de ingang van de galerijen, ziet u in de bogen de vier elementen ‘aarde’, ‘water’, ‘lucht’ en ‘vuur’. Deze vier elementen zijn uitgebeeld als mannen en vrouwen. Het beeldhouwwerk om hen heen maakt duidelijk om welk element het gaat. Element ‘aarde’ is een vrouw die haar kind voedt met op haar hoofd een stedenkroon in de vorm van een stadsmuur. Om haar heen ziet u vruchten en allerlei dieren: een dromedaris, een aapje, een leeuw, een vos en een slang.
En in de galerijen ziet u de planeten. De boodschap: Amsterdam is het centrum van het universum. Al bijna vier eeuwen heerst de Stedemaagd van Amsterdam over de wereld. Deze ligt aan haar voeten in de vloer van de Burgerzaal. Amsterdam was het economisch centrum van de wereld. De Stedemaagd kijkt neer op de wereld aan haar voeten. Links van haar zit de ‘kracht’. Dit is een vrouw met een leeuwenhuid over het hoofd. Rechts van haar zit de ‘wijsheid’. Dit is een vrouw met de uitrusting van Minerva, godin van de wijsheid. De twee vierkante reliëfs naast de beeldengroep stellen het ‘het goede bestuur’ voor.

Een wereldkaart op de vloer van de Burgerzaal van het Koninklijk Paleis Amsterdam
Vrouwe Justitia in de Burgerzaal van het Koninklijk Paleis Amsterdam

Aan de andere kant van de burgerzaal ziet u de ingang naar de Schepenzaal. Boven deze ingang wordt de ‘gerechtigheid’ afgebeeld. Dit gebeurd door middel van een zandloper en martelwerktuigen. De ‘gerechtigheid’ vertrapt de ‘hebzucht’, gerepresenteerd door koning Midas met ezelsoren, en de ‘nijd’, uitgebeeld als Medusa met slangen als haar. Aan deze kant is heel prominent het beeld van Atlas aanwezig. Ouders waarschuwden vroeger hun kinderen voor het onheil dat als Atlas ooit zijn sterrenhemel laat vallen, Amsterdam verloren gaat. De machtige Atlas kreeg ooit de straf om de hemel voor eeuwig op zijn schouders te dragen. Atlas verbeeldt hij hoe Amsterdammers hun stad als het centrum van het universum zagen. Van zijn tenen tot de top van zijn bol is Atlas ongeveer 6 meter hoog. Buiten kunt u hem nog een keer zien, dit keer in brons gegoten.
De grote beelden op de kroonlijst zijn de gietmodellen van de bronzen figuren op de frontons van de oostelijke en westelijke buitengevel. Dit zijn: ‘vrede’ (in het oosten), ‘voorzichtigheid’ (in het zuidoosten), ‘gerechtigheid’ (in het noordoosten), ‘atlas’ (in het westen), ‘waakzaamheid’ (in het zuidwesten) en ‘gematigdheid’ (in het noordwesten).
De kristallen kroonluchters dateren uit de tijd van koning Lodewijk Napoleon. Aan iedere kroonluchter hingen oorspronkelijk 12 olielampen. In 1937 zijn de kronen geëlektrificeerd. In 1875 bestelde Koning Willem III een enorme kroonluchter in Parijs voor Paleis Het Loo. De koning woonde in Paleis het Loo. De kroonluchter was gemaakt van gegoten messing met vergulding, maar deze voldeed niet en werd al snel naar de Oud-Raadzaal in Koninklijk Paleis Amsterdam verplaatst. De kroonluchter heeft een grootte van 3 bij 2,5 meter en een gewicht van 720 kilo. Dit is de grootste kroonluchter in het Paleis.

Een kroonluchter in de Burgerzaal van het Koninklijk Paleis Amsterdam

De Schepenzaal

In de Schepenzaal werd door de schout/officier van Justitie & hoofd van de politie en negen schepenen/rechters van de stad Amsterdam recht gesproken. In de zaal bevindt zich aan beide zijden een schoorsteen. Het marmeren fries beeldt de aanbidding van het Gouden Kalf uit, een door Quellinus in 1656 gebeeldhouwd reliëf. Erboven hangt Ferdinand Bols schilderij uit 1662 van Mozes die met de stenen tafelen – de tien geboden, door God gedicteerd – van de berg Sinaï afdaalt. De relatie tussen beide voorstellingen symboliseert het primaat van het wereldlijk boven het religieus gezag. Aan de noordzijde is een schilderij van Jurriaen Ovens, dat de Gerechtigheid met aan haar zijden Vrede en Voorzichtigheid afbeeldt. Twee middagen in de week vonden hier in deze zaal huwelijksvoltrekkingen plaats. De architraaf onder de insteekkamer is om deze reden versierd met tortelduifjes en kinderkopjes.

De Vroedschapszaal

In de Vroedschapszaal kamer kwam de vroedschap samen. Dit is een college van 36 vooraanstaande Amsterdammers die als adviseurs optraden en waaruit de burgemeesters, schout en schepenen werden benoemd. Voor beide schoorsteenpartijen hangen schilderijen met voorstellingen uit het Oude Testament. Salomo’s gebed om wijsheid uit 1658 werd geschilderd door Govaert Flinck. Het schilderij ‘Jethro geeft Mozes raad’ uit 1659 is geschilderd door Jan van Bronckhorst. In deze zaal hangt een doek van 5 bij 13 meter dat de hele achterwand van de zaal beslaat. Het doek is daarmee één van de grootste in Nederland. Jacob de Wit schilderde het doek van Mozes in 1737. Hij deed dit in opdracht van de Vroedschap van Amsterdam, een raad van 36 wijze mannen, die de vier burgemeesters adviseerden. In de Bijbel staat dat Mozes het volk Israël door de woestijn naar het beloofde land moest leiden. God beval hem 70 adviseurs aan te wijzen, om hem te helpen bij die de ontzagwekkende taak.

De Vierschaar

De Vierschaar is een monumentale zaal. Hier werden toen het gebouw nog stadhuis was, vroeger naar oeroude Germaanse rite, doodvonnissen in het openbaar uitgesproken. De vonnissen waren op een andere plek in het gebouw besloten. 3 of 4 keer paar jaar werden deze doodvonnissen uitgesproken. Het was een belangrijke ceremonie. De veroordeelde zag bij binnenkomst in de zaal de Vierschaar direct de schout en negen schepenen, de hoofdaanklager en de rechters, op de lange bank zitten. Dit was de reden dat de Vierschaar gedecoreerd werd met marmeren kunstwerken van de beeldhouwer Artus Quellinus.
U ziet aan de wand van de Vierschaar drie levensgrote reliëfs. Dit zijn de vonnissen van de Romeinse consul Lucius Junius Brutus, de Griekse koning Zaleucus en de Bijbelse koning Salomo. Het vonnis van de Salomo, het ‘oordeel’ hangt in het midden. Hij wist door een wijze truc de waarheid in een rechtszaak te achterhalen. Deze vonnissen beelden een onpartijdig, barmhartig en wijs vonnis uit. Deze drie voorstellingen van goede rechtspraak zag de veroordeelde achter de rechters en de hoofdaanklager. De marmeren verhalen moesten de schout en schepenen inspireren om verstandig en rechtvaardig te oordelen.
Vanaf 1808 werd door Koning Lodewijk Napoleon de Vierschaar als hofkapel gebruikt. De marmeren voorstellingen werden niet verwijderd. Ze werden met blauwe gordijnen bedekt. Het verhaal wil, dat de hand van Vrouwe Justitia, tussen de ramen naar de Dam, door de gordijnen heen stak. Zonder pardon werd die hand, met weegschaal en al, afgehakt.
De schilder Govert Flinck werd gevraagd een aantal grote schilderijen te leveren. Er werden zeven werken met de Bataven als thema en vier met afbeeldingen van goede patriotten besteld. In 1660 overleed Govert Flinck. Rembrandt kreeg daarna de opdracht ‘De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis’ te schilderen. Hij leverde een donker schilderij, met relatief kleine figuren en veel lege ruimte. Dit werk werd afgekeurd en Rembrandt trok het terug na een meningsverschil. De voormalige medewerker van Flinck, Jurriaen Ovens, werd gevraagd om binnen vier dagen een voorontwerp op basis van waterverf en uitermate dun doek, af te maken. Dit gebeurde aan de hand van tekeningen van Flinck. Ferdinand Bol, Jan Lievens, Nicolaes de Helt Stockade, Jan Gerritsz. van Bronckhorst, Thomas de Keyser, Cornelis Holsteyn, Jacob Jordaens en Willem Strijcker leverden schoorsteenstukken.

De Vierschaar in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Engels kwartier

In 1806 bestelde Koning Lodewijk Napoleon bij de firma Jacob-Desmalter in Parijs een hemelbed van mahoniehout met versieringen van verguld brons. Het bed heeft de vorm van een boot. De naam van het bed is lit en bateau. In de slaapkamer van de koning stond het op een podium met een tijgervel. Nu is het bed van de Koning te zien in het Engels Kwartier.
In 1657 schilderde Willem Strijcker het moment dat de held Thesus een bol garen teruggeeft aan zijn geliefde Ariadne. Het verhaal gaat dat Theseus zich in een doolhof waagde om de Minotaurus, half man-half stier, te doden. Theseus kreeg van prinses Ariadne een bol garen om in het doolhof af te rollen. Hij was op deze manier verzekerd van een behouden terugkeer. In de achtergrond ziet u de Minotaurus en het doolhof. Het schilderij ‘Ariadne verzekert Theseus’ hangt in de voormalige Assurantiekamer. Dit is nu de Slaapkamer van het Engels Kwartier. Hier konden kooplui hun schepen en handelswaar konden verzekeren.
In de Zitkamer van het Engels Kwartier ziet u boven de deur een gevleugelde jongen die een duizelingwekkende val maakt. De Zitkamer van het Engelse Kwartier was de voormalige Desolate Boedelskamer. Deze gevleugelde jongen is Icarus. Zijn vader Daedalos maakte vleugels van was en veren om van een eiland te ontsnappen. Maar Icarus vloog te dicht naar de zon, waardoor de was smolt en hij in zee stortte. In de 17e eeuw werden hier in deze kamer de faillissementen afgewikkeld. De slaapkamer van het Engels kwartier is tijdens inkomende staatsbezoeken in gebruik.

Zitkamer in het Engels Kwartier in het Koninklijk Paleis Amsterdam
Slaapkamer in het Engels Kwartier in het Koninklijk Paleis Amsterdam

Burgemeesterskamer

De Burgemeesterskamer ligt achter de twee linker vensters van het middenpaviljoen als u vanaf de Dam kijkt. De kamer heeft een veelkleurige marmervloer. Als enige van de belangrijkste raadsvertrekken en kantoren heeft deze ruimte een wandverdeling met Corinthische kapitelen en een schoorsteenpartij. De thema’s en voorbeelden in deze kamer zijn zo gekozen dat ze de vergelijking van Amsterdam met het legendarische Republikeinse Rome ondersteunen. In de schoorsteenmantel toont het fries de zegetocht van de Romeinse consul Quintus Fabius Maximus. Het schilderij in de schoorsteenboezem is door Jan Lievens in 1656 geschilderd. Dit schilderij laat zien hoe Fabius Maximus afstijgt van zijn paard om zijn respect te betuigen aan zijn zoon Suessa als nieuwe consul.

Raadzaal

In de Raadzaal, vergaderden de vier burgemeesters van Amsterdam met een groep oud-burgemeesters. Zij fungeerden als een soort adviesraad. Boven de twee haarden hangen twee schilderijen. Deze schilderijen herinnerden hen er constant aan, dat een goede burgemeester eerlijk, onomkoopbaar en standvastig moest zijn. De grote zaal kijkt met vier vensters uit over de Dam.
Het ene schilderij is in 1656 door schilder Govert Flinck gemaakt. Het stelt de Romeinse consul Manius Curius Dentatus voor. Hij was een eenvoudig man. U ziet hem links op de voorgrond, in een simpele bruine jas, afgebeeld. De Samnieten reisden in dure kostuums, naar zijn landgoed af. Dit deden ze om hem om te kopen met kostbare geschenken. Maar Dentatus weigerde. Hij was tevreden met zijn maaltijd van zelfgekweekte rapen.
Het andere doek werd door Ferdinand Bol geschilderd. Dit doek vertelt het verhaal van een andere dappere Romein, de consul Caius Fabritius Luscinus. Hij moest in Griekenland met Koning Phyrrus onderhandelen over de vrijlating van krijgsgevangenen. Als het Phyrrus, afgebeeld met tulband en kroon, niet lukt om Fabritius om te kopen met goud en zilver, stuurt hij een gevaarlijk uitziende olifant op hem af. Iedereen in het schilderij schrikt, behalve Fabritius. Hij staat afgebeeld met witte pluimen op zijn helm. Hij houdt onverschrokken stand.

Galerijen

De galerijen waren, net als de Burgerzaal, in de 17e en 18e eeuw voor het publiek toegankelijk. Hier lagen de belangrijkste rechtslichamen van de stad aan. Het decor van de galerijen verduidelijkte aan de bezoekers waar welke functies waren ondergebracht. Door middel van beelden van de planeten werd het universum van de Burgerzaal voortgezet aan de uiteinden van de galerijen. Hier ziet u de reliëfs van Diana, Mercurius, Jupiter, Apollo, Mars, Venus, Saturnus en Cybele (de godin van de aarde). Zij zijn allen gekoppeld aan de toegangen van diverse afdelingen van de stadsregering. Zo flankeert de zonnegod Apollo als god van de kunsten en muziek en als de schepper van harmonie, de entree tot de kamer van de commissarissen van Kleine Zaken. Deze voorstellingen zijn gebaseerd op de klassieke mythologie. Boven de deur naar de Assurantiekamer ziet u een beeld van Arion, die zich met zijn prachtige lierspel verzekerd weet van redding door een dolfijn nadat hij overboord is gezet. In de Desolate Boedelskamer werden faillissementen uitgesproken en geregistreerd. Deze kamer is gedecoreerd met de val van Icarus. Dit verwijst naar overschatting van het eigen vermogen. De Secretarie heeft boven de deuren basreliëfs met verbeeldingen van trouw en stilzwijgendheid.

De Zuidgalerij in het Koninklijk Paleis in Amsterdam

Audiotour in het Koninklijk Paleis Amsterdam

De audiotour gaat door de volgende ruimtes van het Koninklijk Paleis Amsterdam
1. Burgerzaal
2. Atlas
3. Troonzaal
4. Kleine ontvangstzaal
5. Kamer van de grootmeesteres: deze kamer is tijdens staatsbezoeken nog in gebruik
6. Zuidgalerij
7. Koninklijk appartement: dit is een zitkamer van Koning Willem-Alexander
8. Zuidoostgalerij
9. Thesauri ordinairs: een slaapkamer tijdens staatsbezoeken, was ook de slaapkamer van Lodewijk Napoleon
10. Oude raadzaal: een zitkamer
11. Burgmeesterskamer: een ontvangstkamer
12. Balkonkamer
13. Justitiekamer
14. Mozeszaal: hier werd in 2013 de abdicatie door Koningin Beatrix getekend
15. Weeskamer: deze kamer is tijdens inkomende staatsbezoeken in gebruik bij het gevolg van het staatshoofd
16. Slaapkamer van het Engels Kwartier: deze slaapkamer wordt tijdens een inkomend staatsbezoek gebruikt door het staatshoofd
17. Zitkamer van het Engels Kwartier: deze zitkamer wordt tijdens een inkomend staatsbezoek gebruikt door het staatshoofd
18. Noordgalerij
19. Rekenkamer
20. Rode Salon: deze salon is tijdens staatsbezoeken in gebruikt als ontbijtruimte en wordt ook door de hofhouding gebruikt als vergaderruimte
21. Vierschaar / tribunaal

De Mozeszaal in het Koninklijk Paleis Amsterdam waar in 2013 de abdicatie werd getekend

Functies van het Koninklijk Paleis Amsterdam

Het Koninklijk Paleis Amsterdam functioneert bij ceremoniële staats- en familieaangelegenheden. Het inkomend staatshoofd en zijn/haar gevolg logeert bij staatsbezoeken in het paleis te Amsterdam. Hier wordt hij/zij ook officieel ontvangen. Een staatsbezoek vindt plaats wanneer Koning Willem-Alexander een buitenlands staatshoofd voor een bezoek aan Nederland uitnodigt. Op de eerste dag inspecteert het bezoekend staatshoofd, begeleid door Koning Willem-Alexander, de militaire erewacht op de Dam en legt het bezoekend staatshoofd een krans bij het Nationaal Monument op de Dam. ’s Avonds is er een groot staatsbanket, een diner in galakleding, in de Burgerzaal van het paleis. De volgende dagen brengen Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima met hun gasten bezoeken in het land. Om alles op tijd gereed te krijgen is het Paleis in de weken voor het staatsbezoek gesloten voor het publiek.
Het gebouw speelt tevens een prominente rol in koninklijke huwelijken en de troonswisseling. Op 30 april 2013 deed koningin Beatrix in het paleis officieel afstand van de troon. In 1980 deed ook koningin Juliana hier in het paleis afstand van de troon. Het Koninklijk Paleis Amsterdam is actief ontvangstpaleis van het Koninklijk Huis. Het paleis wordt niet alleen tijdens staatsbezoeken gebruikt maar ook voor de nieuwjaarsrecepties van de Koning en voor andere officiële koninklijke ontvangsten wordt het paleis gebruikt.
Het Paleis is opengesteld voor het publiek op de momenten dat de koning en de leden van het Koninklijk Huis geen gebruik maken van het paleis. Dit is vrijwel het hele jaar. Het gebouw wordt door de Stichting Koninklijk Paleis Amsterdam opengesteld. Vaak is er een tentoonstelling, zoals na de uitreiking van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst in de maand oktober. Dan is er de mogelijkheid de geselecteerde kunstwerken te bekijken. Deze Koninklijke Prijs is bedoeld om jonge, talentvolle in Nederland werkzame schilders aan te moedigen in hun werk als kunstenaar. De prijs is in 1871 door Koning Willem III ingesteld als Koninklijke Subsidie voor Vrije Schilderkunst. De latere vorsten en vorstinnen hebben deze aanmoedigingsprijs ontwikkeld tot een traditie van koninklijke aandacht voor de schilderkunst. Het is een jaarlijkse prijs, die hier in het Koninklijk Paleis Amsterdam wordt uitgereikt. Gelijktijdig wordt door de Koning de tentoonstelling van de winnende werken en een selectie uit de overige schilderijen geopend. Naast de uitreiking van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst vindt hier ook jaarlijks de uitreiking van de Erasmusprijs, de Zilveren Anjer en de Prins Claus Prijs plaats.
Op het plein voor het Paleis vindt elk jaar op 4 mei de Nationale Herdenking plaats. Met twee minuten stilte worden de Nederlandse oorlogsslachtoffers herdacht. Veel Nederlanders wonen dat moment via de televisie bij, neerkijkend op de Dam over de schouders van Vrede. Dit is het beeld dat aan de buitenkant is te zien. De Vrede heeft een olijftak en een Mercuriusstaf in haar handen.

Restauratie van het Koninklijk Paleis Amsterdam

In de 20e eeuw werd het gebouw meermalen gerestaureerd. De verbouwingen van Lodewijk Napoleon werden, voor zover het de onderverdeling van de galerijen betrof, ongedaan gemaakt en het werd in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht. De laatste restauratie was van september 2005 tot juni 2009. In deze periode was het paleis voor het publiek gesloten. In deze periode werd asbest verwijderd, de technische installaties werden vervangen, de slaapkamers voor het personeel tijdens staatsbezoeken werden gemoderniseerd en de interieurs van de gastenverblijven op de tweede verdieping werden opgeknapt. Ook de gevels aan de buitenkant zijn schoongemaakt.

Tentoonstellingen in het Koninklijk Paleis Amsterdam

In het Koninklijk Paleis Amsterdam kunt u een aantal keren per jaar een tentoonstelling bezoeken. In de zomermaanden wordt er aandacht besteed aan de unieke geschiedenis van het gebouw en in het najaar wordt het werk van jonge kunstenaars tentoongesteld in het kader van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst. Het paleis met zijn unieke interieur en geschiedenis is ook te bezoeken als er geen tentoonstelling is.

Tijdelijke tentoonstelling '50 jaar'

Koning Willem-Alexander werd op 27 april 2017 50 jaar. Dit vierde hij door samen met Koningin Máxima 150 gasten voor een feestelijk diner op het Koninklijk Paleis Amsterdam uit te nodigen. De gasten waren net als de Koning jarig op 27 april en bereikten dit jaar een kroonjaar. Na dit diner werd het Paleis 50 uur gratis opengesteld voor het publiek. Voor de start van de tentoonstelling verzamelden Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima zich rond 21.45 uur met hun 150 gasten voor het Paleis. Het publiek op de Dam was van harte welkom. Voor het Paleis werd een unieke groepsfoto met alle jarigen, de Koning en Koningin en het publiek op de Dam gemaakt. Tijdens deze 50 uur konden er een uiteenlopende selectie van objecten worden bekeken. Deze objecten brengen het leven in Nederland in de afgelopen 50 jaar in beeld. Deze voorwerpen zijn door verschillende bruikleengevers en enkele door de Koning zelf ter beschikking gesteld. De beeldfragmenten komen uit de collectie van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en vullen de selectie aan. Het gemeenschappelijke leven in het Koninkrijk der Nederlanden staat bij alles centraal. De gratis openstelling van 50 uur startte vrijdagavond 28 april om 22.00 uur en eindigde op 30 april om 00.00 uur. Wegens grote belangstelling is deze tentoonstelling ’50 jaar’ verlengd. Deze  tentoonstelling was tot en met 14 mei 2017 te zien.

Enkele voorbeelden van voorwerpen zijn:

  • Meneer de Uil uit de Fabeltjeskrant. Het is het best bekeken televisieprogramma van die tijd. Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft speciaal door deze tentoonstelling Meneer de Uil uitgeleend.
  • De trouwkleding van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima. Op 2 februari 2002 gaven Prins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta elkaar het ja-woord in Amsterdam. Het burgerlijk huwelijk vond plaats in de Beurs van Berlage, het kerkelijk huwelijk in de Nieuwe Kerk. De Prins droeg het Groot Tenue van de Koninklijke Marine in de rang van Kapitein ter Zee, de Prinses een jurk ontworpen door het modehuis Valentino van mikadozijde, met een vijf meter lange sleep en de diamanten sterrentiara met kanten sluier.
  • De Olympische Zomerspelen Sydney 2000: 12 gouden medailles, 9 zilveren en 4 bronzen warden er door de Nederlandse equipe gewonnen. De Olympische Zomerspelen van 2000 in Sydney waren voor Nederland de meest succesvolle ooit. Anky van Grunsven won met haar paard Bonfire goud en zilver bij de dressuur. Anky van Grunsven stelt haar originele ruiterkostuum van de Spelen en het zadel van Bonfire als bruikleen ter beschikking.
  • De originele schaatsen van toen nog Kroonprins Willem-Alexander. Hierop reed hij als W.A. van Buren in 1986 de Elfstedentocht uit.
  • De voorwerpen die op de credenstafel lagen tijdens de inhuldiging van Koning Willem-Alexander op 30 april 2013: kroon, rijksappel en scepter.
De trouwkleding van Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima tijdens de tentoonstelling '50 jaar

Praktische informatie

Openingstijden

Het Koninklijk Paleis Amsterdam is dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur geopend.

Vanaf 7 oktober 2023 is het Koninklijk Paleis Amsterdam dagelijks van 10.00 tot 17.00 uur.

Iedere bezoeker krijgt gratis een audiotour mee.

Het paleis is tijdens officiële Koninklijke ontvangsten voor het publiek gesloten.

Entree

Volwassenen: € 12,50 per persoon.
Kinderen tot 18 jaar: gratis.

Museumkaarthouders: gratis.

Tickets zijn te koop aan de kassa van het Paleis of online op de website van het Paleis.

(Prijzen zijn van 2023).

Entreebewijs van mijn bezoek aan het Koninklijk Paleis Amsterdam

Adres

Koninklijk Paleis Amsterdam
Dam
1001 AM Amsterdam
Telefoon: 020 – 522 61 61
E-mail: info@dkh.nl
Website:
Klik hier om de website van het Koninklijk Paleis op de Dam te bekijken

Meer lezen over de bezienswaardigheden in Amsterdam

Wilt u nog meer voorpret of u nog meer verdiepen in Amsterdam? Dan kan ik u onderstaande reisgidsen aanraden:

Bewaar op Pinterest

Altijd al willen weten hoe het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam er van binnen uit ziet? Het Paleis is, als er geen koninklijke ontvangsten zijn, open voor het publiek en gratis toegankelijk met je museumkaart. Meer lezen over het Koninkljik Paleis doe je op mijn website. Lees je mee? #koninklijkpaleis #koninklijkpaleisamsterdam #paleis #amsterdam #museum #museumkaart #jtravel #jtravelblog Altijd al willen weten hoe het Koninklijk Paleis op de Dam in Amsterdam er van binnen uit ziet? Het Paleis is, als er geen koninklijke ontvangsten zijn, open voor het publiek en gratis toegankelijk met je museumkaart. Meer lezen over het Koninkljik Paleis doe je op mijn website. Lees je mee? #koninklijkpaleis #koninklijkpaleisamsterdam #paleis #amsterdam #museum #museumkaart #jtravel #jtravelblog

Over JTravel

Author picture

Welkom op de website van JTravel. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravel en ook achter JTravelBlog. Ik neem u mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef u reisinspiratie en handige reistips. Gaat u mee op pad?

Deel dit artikel

Handige links

voor het plannen van uw reis

Om u mijn reistips gratis te kunnen blijven geven, kunt u mij helpen. Ik werk samen met verschillende organisaties. Als u via één van de onderstaande links iets boekt of koopt, ontvang ik een klein percentage van uw aankoopbedrag. Ik kan deze website op deze manier in de lucht houden en de kosten die ik maak voor het maken van deze website dekken en u van de gratis informatie voorzien. Het boeken via één van deze links kost u niets extra’s. Het helpt mij om met dit kleine beetje geld u te voorzien van informatie. Voor ons beiden is het een win-win situatie: ik verwijs u door naar leuke en handige reisproducten en u helpt mij, JTravel, met uw aankoop. Bij voorbaat dank. Meer handige links vindt u in het artikel Links naar andere websites.

Dit artikel bevat affiliate links. Wat een affiliate link inhoudt, vertel ik u in het artikel Disclaimer. 

Vindt u mijn blogs leuk? Koop dan een kop koffie voor me door op de button hieronder te klikken en ik zorg ervoor dat u kunt blijven genieten van de reisverhalen en reistips op mijn websites. Buy me a coffee

Deel dit artikel

Jaquelien

Jaquelien

Welkom op de website van JTravel. Mijn naam is Jaquelien, het gezicht achter de website JTravel en ook achter JTravelBlog. Geboren en getogen in het hoge noorden van Nederland, voor mijn studie Toerisme verhuisd naar Breda en daarna vanwege werk verhuisd naar het westen van Nederland. Een plek waar ik tot op heden nog altijd woon.
Ik neem u mee mee op reis naar verre oorden en dichtbij met reisverslagen en informatie over bestemmingen en geef u reisinspiratie en handige reistips. Gaat u mee op pad?

Ook leuk om te lezen

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven